Η βάση της σχολής ως κριτήριο επιλογής σπουδών

Σάββατο, 15 Ιουλίου 2023

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή

Διάφορα κριτήρια χρησιμοποιούν οι υποψήφιοι όταν επιλέγουν σπουδές. Ένα από αυτά είναι η βάση της σχολής. Όταν ακούν ότι μία σχολή έχει βάση 18.500 μόρια συμπεραίνουν ότι πρόκειται περί εξαιρετικής σχολής. Όταν ακούν ότι μια άλλη σχολή έχει βάση 12.000 συμπεραίνουν ότι πρόκειται περί… μικρομεσαίας και προβληματικής. Είναι έτσι τα πράγματα;

Η βάση μίας σχολής εκφράζει τη ζήτηση για σπουδές σ’ αυτή τη σχολή. Μία σχολή που έχει αυξημένη ζήτηση θα διαμορφώσει και υψηλή βάση. Αντίθετα μία σχολή που έχει χαμηλή ζήτηση θα έχει κενές θέσεις και χαμηλή βάση. Δεν έχει καμία σχέση η ζήτηση με την αξία της σχολής. Ας δούμε τους παράγοντες που διαμορφώνουν τη ζήτηση μιας σχολής.

Ο πρώτος παράγοντας είναι το επιστημονικό αντικείμενο του τμήματος. Η Ψυχολογία έχει μεγαλύτερη ζήτηση από τη Φιλολογία, γι’ αυτό και οι βάσεις των τμημάτων Ψυχολογίας είναι υψηλότερες από τις βάσεις των τμημάτων Φιλολογίας. Φυσικά αυτό δεν συνέβαινε πάντα. Πριν 20 χρόνια οι βάσεις των τμημάτων στην Αθήνα ήταν παρόμοιες ενώ τώρα η διαφορά τους είναι γύρω στα 5.000 μόρια. Η ζήτηση για το επιστημονικό αντικείμενο εξαρτάται και από την ελπίδα επαγγελματικής αποκατάστασης που δίνει το κάθε πτυχίο. Η Φιλολογία δεν έχει πια καλές προοπτικές επαγγελματικά, ενώ η Ψυχολογία έχει. Πρόκειται για ένα κριτήριο που θεωρείται σημαντικό, κυρίως από τους γονείς, αλλά είναι εξαιρετικά μεταβλητό, καθώς εξαρτάται από την εξέλιξη της Οικονομίας, που, με τη σειρά της, εξαρτάται από διάφορους απρόβλεπτους παράγοντες. Ζήσαμε τελευταία και την πανδημία και την εισβολή στην Ουκρανία, που ανέτρεψαν πολλές οικονομικές βεβαιότητες. Η ζήτηση για το επιστημονικό αντικείμενο επηρεάζεται, λοιπόν, από τις επαγγελματικές προοπτικές, που, όμως, είναι ασταθής παράγοντας.

Ένας άλλος παράγοντας που διαμορφώνει τη βάση είναι η έδρα του τμήματος. Βλέπουμε ότι οι σχολές στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, που είναι οι πολυπληθέστερες πόλεις μας, έχουν υψηλότερη βάση από τις σχολές του ίδιου επιστημονικού αντικειμένου σε μικρότερες πόλεις. Το τμήμα Φυσικής στην Αθήνα έχει 3.000 μόρια διαφορά στη βάση από το αντίστοιχο τμήμα στην Κρήτη. Η διαφορά δεν οφείλεται στο ότι το τμήμα της Αθήνας είναι καλύτερο από της Κρήτης. Φυσικά αυτό δεν ισχύει. Οφείλεται στον αριθμό των υποψηφίων που δηλώνουν πρώτο το τμήμα της Αθήνας, που είναι πολύ περισσότεροι, αφού στην Αθήνα ζει το 40% του πληθυσμού της χώρας μας. Η αυξημένη ζήτηση για σπουδές στην Αθήνα ανεβάζει τη βάση του τμήματος σε σχέση με αυτό της Κρήτης. Αυτό αποτελεί την ευκαιρία για τους υποψηφίους που δεν κατάφεραν να γράψουν όσο καλά θα ήθελαν. Μπορούν να δηλώσουν τα τμήματα που θεραπεύουν το επιστημονικό αντικείμενο που τους ενδιαφέρει σε μικρότερες πόλεις.

Πολλοί υποψήφιοι “θαμπώνονται” από την υψηλή βάση των τμημάτων και ξεχνούν να ρωτήσουν τον εαυτό τους τι πραγματικά θέλουν να σπουδάσουν. Δηλώνουν σχολές με κριτήριο τη βάση τους. Προσπαθούν να πετύχουν στην πιο υψηλόβαθμη σχολή που μπορούν, νομίζοντας ότι αυτό είναι το ζητούμενο. Ευτυχώς δεν το κάνουν όλοι. Κάποιοι άλλοι, έχουν καταλάβει ότι η βάση δεν είναι ένα μέγεθος που τους αφορά και κάνουν τις επιλογές τους με βάση το δρόμο της καρδιάς τους. Βλέπουμε, έτσι, σε κάποιες σχολές η διαφορά των μορίων του πρώτου από τον τελευταίο να είναι πολλές χιλιάδες μόρια. Στον πίνακα συγκεντρώσαμε τα τμήματα που η διαφορά του πρώτου από τον τελευταίο είναι μεγαλύτερη από 7.000 μόρια to 2022. Πρόκειται για 43 τμήματα που έχουν χαμηλή βάση, αλλά για κάποιους έχουν πολύ μεγάλη αξία.
Στη σχολή πλοιάρχων του Εμπορικού Ναυτικού η βάση διαμορφώθηκε το 2022 στα 8.375 μόρια και έμειναν εκατοντάδες κενές θέσεις. Πρόκειται, δηλαδή, για την κλασική περίπτωση σχολής χαμηλής ζήτησης. Ο πρώτος που εισήχθη στο τμήμα, όμως, είχε 19.000 μόρια. Γι’ αυτό τον υποψήφιο η σχολή Πλοιάρχων ήταν όνειρο ζωής. Κάτι αντίστοιχο συνέβη και με τους Μηχανικούς του Εμπορικού Ναυτικού.

Τα παραδείγματα στον πίνακα είναι εντυπωσιακά. Ο πρώτος που εισήχθη στο τμήμα Φιλολογίας στο Ρέθυμνο συγκέντρωσε 18.856 μόρια και φυσικά μπορούσε να εισαχθεί σε όποια σχολή του Πεδίου του ήθελε: Από τη Νομική μέχρι την Ψυχολογία που υπάρχει και στο Ρέθυμνο. Προτίμησε, όμως το δρόμο της καρδιάς του που έλεγε Φιλολογία, παρόλο που οι επαγγελματικές προοπτικές δεν διαγράφονται καλές.

Κάτι ανάλογο συνέβη στο τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων στη Σύρο: η βάση ήταν 8840 μόρια, αλλά ο πρώτος είχε 17.585 μόρια, 8745 μόρια πάνω από τη βάση του τμήματος, σχεδόν νταμπλ σκορ.

Κάποιοι ανησυχούν διότι πιστεύουν ότι τα παιδιά αυτά χαραμίζονται. Κι όμως η εμπειρία δείχνει ότι αυτοί που εισάγονται πρώτοι, τελειώνουν πρώτοι και φεύγουν με υποτροφίες στο εξωτερικό για να συνεχίσουν τις σπουδές τους.

Το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν, κάποια από  αυτά τα παιδιά, είναι η αφόρητη πίεση από το οικογενειακό και το κοινωνικό περιβάλλον να μην δηλώσουν το τμήμα που επιθυμούν αλλά κάποιο άλλο με υψηλότερη βάση και υψηλότερο κύρος και πιθανόν καλύτερες επαγγελματικές προοπτικές. Το ζητούμενο είναι, όμως, να ακολουθήσει ο υποψήφιος τις σπουδές που του αρέσουν και να διακριθεί σ’ αυτές και όχι να μπει σε μια σχολή υψηλού κύρους.

Πανελλαδικές Εξετάσεις 2022: Μόρια πρώτου και τελευταίου
ΤΜΗΜΑ ΙΔΡΥΜΑ Ε.Π. ΠΡΩΤΟΣ ΒΑΣΗ ΠΡ. – Β.
ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ 1/2/3/4 22370 11215 11155
ΣΧΟΛΗ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Α.Ε.Ν. 2/4 19000 8375 10625
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ 1 21080 11200 9880
ΜΟΥΣΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 1/2/3/4 21200 11360 9840
ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΟΠΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΑΙΓΑΛΕΩ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ 2/4 21590 11840 9750
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΡΕΘΥΜΝΟ) ΠΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ 1 18856 9118 9738
ΓΑΛΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 1 21140 11430 9710
ΙΣΤΟΡΙΑΣ, ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ (ΒΟΛΟΣ) ΠΑΝ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 1 18950 10150 8800
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΣΥΡΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 2/4 17585 8840 8745
ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 1 19680 11035 8645
ΞΕΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΕΡΜΗΝΕΙΑΣ (ΚΕΡΚΥΡΑ) ΙΟΝΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ 1 25340 16880 8460
ΙΣΠΑΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 1 19940 11510 8430
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ KAI ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) - ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ 2 19190 10860 8330
ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 1 17260 8940 8320
ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1 18579 10276 8303
ΤΕΧΝΩΝ ΗΧΟΥ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΑΣ (ΚΕΡΚΥΡΑ) ΙΟΝΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ 1/2/3/4 17840 9725 8115
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ ΕΡΓΩΝ ΤΕΧΝΗΣ (ΑΙΓΑΛΕΩ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ 2 17090 8980 8110
ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ ΔΗΜΟΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΡΟΔΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 1/2/3/4 19225 11125 8100
ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 1 17390 9290 8100
ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΛΑΡΙΣΑ) ΠΑΝ. ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ 2/4 17520 9470 8050
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΙΩΑΝΝΙΝΑ) ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 1 18025 10096 7929
ΘΕΑΤΡΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΑΘΗΝΑ) ΕΚΠΑ 1 18690 10780 7910
ΠΑΡΑΣΤΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΨΗΦΙΑΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ (ΝΑΥΠΛΙΟ) ΠΑΝ. ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ 1/2/3/4 17150 9275 7875
ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ KAI ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) - ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ ΠΑΝ. ΚΡΗΤΗΣ 2 18415 10580 7835
ΑΝΩΤΕΡΗ ΣΧΟΛΗ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΡΗΤΗΣ (ΑΣΤΕΚ) ΑΣΤΕ 1/4 19252 11472 7780
ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ (ΑΙΓΑΛΕΩ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΑΤΤΙΚΗΣ 2/4 20520 12775 7745
ΗΛΕΚΤΡΟΛΟΓΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝ (ΠΑΤΡΑ) - ΠΑΝ. ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ ΠΑΝ. ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ 2 17767 10081 7686
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΩΝ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΣΑΜΟΣ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 2/4 16985 9305 7680
ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΠΡΟΪΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ (ΚΟΖΑΝΗ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΜΑΚ. 2/4 16150 8475 7675
ΑΕΡΟΔΙΑΣΤΗΜΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΨΑΧΝΑ ΕΥΒΟΙΑΣ) ΕΚΠΑ 2 18180 10540 7640
ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ (ΜΥΤΙΛΗΝΗ) ΠΑΝ. ΑΙΓΑΙΟΥ 1/4 16270 8650 7620
ΘΕΩΡΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (ΑΘΗΝΑ) ΑΣΚΤ 1 18180 10570 7610
ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΚΟΖΑΝΗ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΜΑΚ. 4 15925 8375 7550
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΗΛΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ (ΑΡΤΑ) ΠΑΝ. ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ 2/4 16542 9039 7503
ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ (ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ) ΑΠΘ 1 16600 9100 7500
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΚΑΒΑΛΑ) ΔΙ.ΠΑ.Ε. 4 15765 8295 7470
ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Α.Ε.Ν. 2/4 15725 8375 7350
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΗΡΑΚΛΕΙΟ) ΕΛ.ΜΕ.ΠΑ. 4 15440 8150 7290
ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ (ΠΑΤΡΑ) ΠΑΝ. ΠΑΤΡΩΝ 1 18450 11230 7220
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΚΟΖΑΝΗ) ΠΑΝ. ΔΥΤ. ΜΑΚ. 4 15390 8210 7180
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ (ΚΕΡΚΥΡΑ) ΙΟΝΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟ 2/4 17880 10770 7110
ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ (ΚΑΛΑΜΑΤΑ) ΠΑΝ. ΠΕΛ/ΝΗΣΟΥ 4 16195 9135 7060
ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (ΠΑΤΡΑ) ΠΑΝ. ΠΑΤΡΩΝ 4 17595 10575 7020
Μελέτη: Στράτος Στρατηγάκης

https://www.naftemporiki.gr/society/1494354/i-vasi-tis-scholis-os-kritirio-epilogis-spoydon/