Η κρίση βλάπτει σοβαρά την εκπαίδευση και το μέλλον μας

του Στράτου Στρατηγάκη

 

Δημοσιεύτηκε 3/2/2013

 

Έρευνα πραγματοποίησαν οι Έφηβοι Σύμβουλοι του Συνηγόρου του Παιδιού που κατέγραψε τις συνέπειες της κρίσης στα παιδιά, τις οικογένειές τους και το σχολείο. Οι απαντήσεις των μαθητών Γυμνασίων και Λυκείων αποκαλύπτουν το βάθος της κρίσης στις οικογένειες, αλλά φωτίζουν και τις ελλείψεις στα σχολεία. Είναι σημαντικό να δούμε την κατάσταση με τα δικά τους μάτια.
Οι μαθητές πιστεύουν, σε ποσοστό πάνω από 80%, ότι η κρίση έχει σοβαρές συνέπειες στο σχολείο, την οικογένεια και την υπόλοιπη κοινωνία. Το 1/4 των μαθητών έχουν δει αλλαγές στα σχολεία λόγω των συγχωνεύσεων και το 57% δηλώνει ότι το σχολείο δεν μπορεί να δώσει την αναγκαία υποστήριξη στους μαθητές, ώστε να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες της κρίσης.
Το 33% των μαθητών δηλώνει ότι λόγω της κρίσης υπάρχει μείωση στα χρήματα που δαπανούν οι οικογένειες για ξένες γλώσσες, μαθήματα και φροντιστήρια. Αν το συνδυάσουμε με τις αρνητικές συνέπειες των αλλαγών στο σχολείο (από τις συγχωνεύσεις σχολείων, τμημάτων και την έλλειψη καθηγητών), που διαπιστώνει το 63% των μαθητών, αντιλαμβανόμαστε ότι το επίπεδο της εκπαίδευσης μειώνεται δραματικά, αφού έχουν περιοριστεί τα χρήματα που δαπανά το κράτος για την εκπαίδευση, αλλά και τα χρήματα που δαπανούν οι οικογένειες για τη μόρφωση των παιδιών τους.  Η πτώση του μορφωτικού επιπέδου θα φανεί όταν αυτή η γενιά εισέλθει στην αγορά εργασίας, σε περίπου 10 χρόνια, δυναμιτίζοντας την προσπάθεια οικονομικής ανάπτυξης της χώρας μας. Με λίγα λόγια ναρκοθετούμε το μέλλον μας, τη στιγμή που όλοι λένε ότι η εκπαίδευση είναι επένδυση για το μέλλον κάθε κοινωνίας.
Η σημερινή δυσκολία που φέρνει η κρίση πιστεύουν οι νέοι μας ότι θα έχει μεγάλη διάρκεια και προσπαθούν να βρουν λύση. Έτσι το 61% των μαθητών δηλώνει ότι επηρεάστηκε ο επαγγελματικός τους προσανατολισμός και το 71% των μαθητών ακούει και συμμετέχει σε συζητήσεις στην οικογένειά του για την πιθανότητα μετανάστευσης κάποιων μελών της.
Υπάρχει και μία άλλη τάση που δεν κατέγραψε η έρευνα, αλλά παρατήρησα στην καθημερινή μου επαφή με τους μαθητές. Κυριαρχεί η αίσθηση της ματαιότητας. Φοβούνται ότι ακόμη και αν προσπαθήσουν σκληρά να σπουδάσουν, αν κάνουν μεταπτυχιακά και πάλι άνεργοι θα είναι. Βλέπουν την ανεργία των νέων να εκτοξεύεται συνεχώς και νιώθουν ότι δεν έχει νόημα να παλέψουν για να σταθούν στη ζωή, αφού η ανεργία είναι προδιαγεγραμμένη. Είναι πολύ δύσκολο να τους πείσεις ότι τώρα, περισσότερο από ποτέ, είναι απαραίτητο να σπουδάσουν. Η νέα γενιά χωρίς ελπίδες και όνειρα, με κομμένα φτερά δεν είναι καλό σημάδι για το μέλλον της κοινωνίας μας...

 

ΝΑΙ % ΟΧΙ $ ΔΞ/ΔΑ%

Πιστεύεις ότι η σημερινή κρίση στη χώρα μας έχει σοβαρές συνέπειες

- στο σχολείο;

82 11 7

- στην οικογένεια

89 6 5

- στην υπόλοιπη κοινωνία

92 4 4

Υπάρχουν αρνητικές αλλαγές στη ζωή σου ως προς τα παρακάτω, λόγω της κρίσης;

- τρόπο διαβίωσης, (οικογενειακά) έξοδα

70 24 6

- χαρτζιλίκι

59 37 4

- ξένες γλώσσες, μαθήματα, φροντιστήρια

33 62 5

- άλλες εξωσχολικές δραστηριότητες

40 55 5

Έχει επηρεάσει η κρίση την εργασιακή κατάσταση των γονέων σου;

82 18  

Συζητάτε στην οικογένειά σας την πιθανότητα μετανάστευσης μελών της, εξαιτίας της κρίσης;

71 29  

Η κρίση έχει επηρεάσει τον επαγγελματικό προσανατολισμό σου;

61 39  

Τον τελευταίο καιρό έχεις παρατηρήσει περισσότερα κρούσματα βίας στο περιβάλλον σου;

38 44 18

Υπάρχουν αλλαγές στο σχολείο σου εξ αιτίας των συγχωνεύσεων;

23 77  

Πιστεύεις ότι το σχολείο δίνει την αναγκαία υποστήριξη στους μαθητές, για να αντιμετωπίσουν καλύτερα τις συνέπειες της κρίσης;

27 57 16

Πιστεύεις ότι το σχολείο μπορεί και πρέπει να αναπτύξει «κοινωνικό» χαρακτήρα (π.χ. διανομή φαγητού, αντιμετώπιση αναγκών που προκύπτουν από την κρίση κ.ά.)

76 12 12

Γνωρίζεις αν έχουν οργανωθεί στην περιοχή που μένεις κοινωνικές δράσεις;

48 52  

Πηγή: Συνήγορος του παιδιού

Η ταυτότητα της έρευνας

Συμπληρώθηκαν ανώνυμα 1211 ερωτηματολόγια από μαθητές και μαθήτριες (396 γυμνασίου και 815 Λυκείου) από διάφορες περιοχές της Ελλάδας. Τα ερωτηματολόγια διαμόρφωσαν οι έφηβοι σύμβουλοι με τη συμβολή του Συνηγόρου του Παιδιού.