Top

Το δίλημμα: Να δώσω ξανά Πανελλαδικές ή μόνο να υποβάλω Μηχανογραφικό; 

Σάββατο, 6 Δεκεμβρίου 2025

Του Στράτου Στρατηγάκη 
Μαθηματικού - Ερευνητή

Μπαίνεις στο Πανεπιστήμιο και διαπιστώνεις ότι η σχολή σου δεν είναι αυτό που σου ταιριάζει· έκανες λάθος επιλογή. Θέλεις να αλλάξεις σχολή και να πας σε μία άλλη. Αυτό είναι πολύ δύσκολο με το σύστημα εισαγωγής που έχουμε. Η οριζόντια κινητικότητα επιτυγχάνεται μόνο με την κατηγορία υποψηφίων του 10%. Πρόκειται για τη δυνατότητα που έχουν οι υποψήφιοι να υποβάλουν Μηχανογραφικό για δύο συνεχόμενα χρόνια μετά την τελευταία τους εξέταση, χωρίς να δίνουν ξανά εξετάσεις. Καλό ακούγεται· είναι πράγματι καλό;

Οι υποψήφιοι της κατηγορίας του 10% που εξετάστηκαν την προηγούμενη χρονιά στις Πανελλαδικές δικαιούνται το 6% των θέσεων των εισακτέων, ενώ της προπροηγούμενης χρονιάς το 4% των θέσεων. Έτσι οι υποψήφιοι που διαγωνίστηκαν την ίδια χρονιά στις Πανελλαδικές (που σημαίνει ότι εξετάστηκαν στα ίδια θέματα) διεκδικούν τις ίδιες θέσεις. Ακούγεται και δίκαιο.

Ο υποψήφιος που διαπιστώνει το φθινόπωρο του πρώτου έτους φοίτησής του ότι δεν τον ικανοποιεί η σχολή του βρίσκεται μπροστά στο δίλημμα: να δώσω ξανά εξετάσεις ή να υποβάλω Μηχανογραφικό με την κατηγορία του 10%; Η απάντηση που θα δώσει μπορεί να τον οδηγήσει σε λάθη. Κάποιοι υποψήφιοι που έχασαν για λίγα μόρια τη σχολή που είχαν στοχεύσει ελπίζουν να υποβάλουν Μηχανογραφικό με το 10% και να εισαχθούν. Όταν έχεις χάσει το στόχο σου για 15 και 20 μόρια ελπίζεις ότι με το 10% θα τα καταφέρεις.

Οι θέσεις, όμως, είναι λίγες, ο αριθμός των υποψηφίων είναι απροσδιόριστος, οπότε είναι δύσκολο να εκτιμήσεις τι θα γίνει και να πάρεις τη σωστή, για σένα, απόφαση. Στις Πανελλαδικές του 2025 οι βάσεις των υποψηφίων για το 6% των αποφοίτων του 2024 σημείωσαν πολύ μεγάλες διακυμάνσεις σε σχέση με τις βάσεις του 2024. Η σύγκριση πρέπει να γίνεται με τις βάσεις των σχολών τη χρονιά που εξετάστηκαν οι υποψήφιοι και όχι με τις βάσεις του 6% της προηγούμενης χρονιάς, διότι δεν μπορεί να γίνει σύγκριση ανόμοιων πραγμάτων. Είχαμε, λοιπόν, πτώση από 2.355 μόρια έως άνοδο 8.900 μορίων. Στον πίνακα 1 μπορούμε να δούμε τις σχολές που παρουσίασαν τη μεγαλύτερη και τη μικρότερη πτώση.

Η μεγάλη πτώση δίνει πολύ μεγάλη χαρά για την ανέλπιστη επιτυχία. Η μεγάλη άνοδος φέρνει απογοήτευση για την απώλεια της ευκαιρίας. Κοιτάζοντας τις σχολές που σημείωσαν πτώση και τις σχολές που σημείωσαν άνοδο καταλαβαίνουμε ότι είναι εντελώς απρόβλεπτη η κατάσταση. Πώς θα πάρει απόφαση ο υποψήφιος αν θα ξαναδώσει εξετάσεις ή θα επιχειρήσει με την κατηγορία του 10% να πετύχει να αλλάξει σχολή;

Βλέπουμε ότι αυτό που εκ πρώτης όψεως φαίνεται καλό δημιουργεί διλήμματα και καλούνται οι υποψήφιοι να πάρουν αποφάσεις όταν τα πράγματα καθορίζονται από την άγνωστη ζήτηση και την δεδομένη προσφορά θέσεων. Θέτουμε, λοιπόν, διλήμματα στα παιδιά μας και τα αγχώνουμε χωρίς κανένα λόγο. Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι πολύ πιο απλά, ώστε να αποφύγουν να πάρουν τέτοιου είδους ρίσκα.

Θα μπορούσε να ισχύει το εξής: Να μην υπάρχει καθόλου η κατηγορία του 10% και η οριζόντια κινητικότητα να διασφαλίζεται ως εξής: όποιος θέλει να αλλάξει σχολή, μπορεί να εγγραφεί, ως υπεράριθμος, σε όποια άλλη σχολή του πεδίου του επιθυμεί, αρκεί να ξεπερνούσε τη βάση της σχολής τη χρονιά που έδωσε εξετάσεις. Να μπορούσε, δηλαδή, να εισαχθεί σ’ αυτήν αν την είχε δηλώσει πιο ψηλά στο Μηχανογραφικό του. Μ’ αυτό τον τρόπο διορθώνονται και τα λάθη στο Μηχανογραφικό, με την απώλεια ενός έτους από τον υποψήφιο.

Θα μπορούσαν, μ’ αυτόν τον τρόπο, να διαχωριστούν οι δύο ομάδες υποψηφίων που υποβάλουν το Μηχανογραφικό τους με την κατηγορία του 10%. Όποιος θέλει να φοιτήσει σε μία άλλη σχολή που είχε τα μόρια μπορεί να κάνει την εγγραφή του το επόμενο έτος σ’ αυτήν. Όποιος θέλει να εισαχθεί σε σχολή που δεν είχε τα μόρια για να το πετύχει να πρέπει να ξαναδώσει εξετάσεις.

Τα κέρδη θα είναι πολλά. Θα δοθούν περισσότερες θέσεις για τους υποψηφίους που εξετάζονται για πρώτη φορά, αφού θα καταργηθεί η κατηγορία του 10% και θα έχουμε περισσότερες θέσεις για τους υποψηφίους που εξετάζονται την ίδια χρονιά στις Πανελλαδικές. Στις περιζήτητες σχολές, όπως οι Ιατρικές για παράδειγμα, θα υπήρχαν ελάχιστοι φοιτητές που είχαν τα μόρια να εισαχθούν, αλλά προτίμησαν κάτι άλλο. Οι θέσεις με το 10% θα δίνονταν στους υποψηφίους που εξετάζονται στις Πανελλαδικές, μειώνοντας, έστω και λίγο, τον ανταγωνισμό. Συνεπώς ο αριθμός των εισακτέων με εξετάσεις θα αυξανόταν χωρίς να επιβαρύνεται η Σχολή. Θα είχαμε 6.440 θέσεις περισσότερες για τους υποψηφίους που εξετάζονται στις Πανελλαδικές συνολικά σε όλες τις σχολές, όπως βλέπουμε στον πίνακα 2. Αυτές δεν έχουν κανένα νόημα για τις σχολές που έχουν ήδη κενές θέσεις. Θα ήταν, όμως, καλές για τις περιζήτητες σχολές, στις οποίες δεν έχουμε καμία κενή θέση. Εκεί που θα είχαμε περισσότερους φοιτητές μ’ αυτή τη ρύθμιση θα ήταν σε σχολές που έχουν χαμηλότερη βάση. Όμως σ’ αυτές τις σχολές είχαμε φέτος 10.636 κενές θέσεις, οπότε δεν θα υπερφορτώνονταν από φοιτητές.

Το σημαντικό δεν είναι μόνο οι επιπλέον θέσεις. Το σημαντικότερο είναι να μη βάζουμε στα παιδιά μας διλήμματα (να δώσω ξανά εξετάσεις ή να πάω με το 10%) που δεν έχουν κανένα νόημα. Μέχρι να γίνουν όλα αυτά, αν ποτέ γίνουν, δεν μπορεί να υπάρχει απάντηση χωρίς μεγάλο ρίσκο στο ερώτημα να δώσω ξανά εξετάσεις ή να υποβάλω Μηχανογραφικό με την κατηγορία του 10%.

Πίνακας 2: Πανελλαδικές 2025
	Θέσεις	Επιτυχόντες
Κατηγορία 6% 2025	3.925	3.127
Κατηγορία 4% 2025	2.515	1.358
Σύνολο	6.440	4.485
Πηγή: ΥΠΑΙΘ

https://www.naftemporiki.gr/society/2043089/to-dilimma-na-doso-xana-panelladikes-i-mono-na-ypovalo-michanografiko/